Plek in het dierenrijk

Vieroogvissen of vierogen zijn beenvissen. Ze behoren tot de groep van de tandkarpers, waar ook de bekende aquariumvissen als de guppy en de platy toe behoren. Er zijn drie nauw met elkaar verwante soorten vierogen die alle in Midden-Amerika en in het noorden van Zuid-Amerika leven. Vierogen komen zowel in zoetwater als ook in brak water voor. In mangrovegebieden rondom riviermondingen voelen ze zich helemaal thuis.

Eigenschappen van de Vieroogvis

Bijzonder gedrag

Bijzonder gedrag

Het meest opvallend aan deze vissen zijn hun ogen: de pupillen zijn gespleten door een horizontale band. Daardoor lijkt de vis vier ogen te hebben, ook al heeft hij feitelijk gewoon twee oogbollen. Vierogen zwemmen bijna altijd direct aan het wateroppervlak. De bovenste helft van hun uitpuilende ogen is dan boven het water, de onderste pupillen houden alles onder water in de gaten!

Wist u dit al over vieroogvissen?

  • Vierogen kunnen een tijdje buiten het water overleven, als de omgeving tenminste vochtig is. In mangroven kunnen kleinere plassen tijdens laagtij droog vallen. Dus als een vieroogvis eens niet op tijd terug naar dieper water zwemt, komt hij niet meteen in de problemen.
  • In zijn oog heeft het vieroogs slechts één lens. Maar deze is oneffen gevormd, met verschillende brekingsindexen. Zo kan de vieroogvis zowel boven als onder water scherp zien.
  • Niet alleen de uitpuilende ogen en de naar boven gerichte bek geven de leefwijze van deze vissoort weer: de vorm van het hele lichaam laat zien, dat hij bijna altijd dicht bij het wateroppervlak zwemt. Vieroogvissen zijn namelijk langgerekt en de bovenkant is heel recht, zodat bij het zwemmen alleen de ogen en de rugvin uit het water steken.
  • Vierogen zijn bij de geboorte al 5-6 cm lang, ze worden na een ontwikkeling van 20 weken geboren.
Voortplanting

Voortplanting

Vieroogvissen zijn levendbarend, er vindt dus een inwendige bevruchting plaats. Om te kunnen paren heeft het mannetje een speciaal paringsorgaan, het ‘gonopodium’. Omdat elk mannetje zijn gonopodium alleen maar naar links of naar rechts kan buigen bij de paring, en ook de geslachtsorganen van de vrouwtjes asymmetrisch zijn, is de partnervinding wat lastig: niet elk mannetje en elk vrouwtje passen bij elkaar, heel letterlijk!

Eén met de natuur

Eén met de natuur

Vierogen reizen elke dag met de vloed mee naar de dan overstroomde stukjes mangrovebos. Daar vinden ze het meeste voedsel, namelijk insecten die op het land leven maar die in het water vallen. Zodra het water zich weer terug trekt, zwemmen de vierogen terug naar de plekken waar ook bij eb water is. Ze houden zich daarbij het liefst direct bij de rivieroevers of de kust op, meestal niet meer dan één meter van het vasteland.

Nieuws over de Vieroogvis

De vieroogvissen in Burgers’ Mangrove

Deze fascinerende vissen zwemmen in een deel van de krabbenkreek in Burgers’ Mangrove. Toen ze net in hun verblijf gezet waren, klommen ze in de eerste paar uur ook wel eens op de randjes tussen de kreekjes. Ze lieten dus meteen goed zien, dat ze ook even buiten het water kunnen komen!