De otter en bever zijn helemaal terug in Nederland!

We kunnen het ons gelukkig nu niet meer voorstellen, maar lange tijd was er geen otter of bever meer te vinden in Nederland. In 1826 werd de laatste wilde bever in Nederland in de IJssel gevangen en doodgeslagen. Vanaf dat treurige moment was de bever officieel uitgestorven in ons land. De otter hield het wat langer vol, maar vanwege hardnekkige vooroordelen – otters zouden bijvoorbeeld complete rivieren leegvissen en daarmee een bedreiging vormen voor het levensonderhoud van de Nederlandse vissers – werd er tot in de jaren zestig intensief gejaagd op deze dieren. In 1989 werd de laatste otter in Friesland doodgereden, waardoor de otter vanaf dat moment ook officieel was uitgestorven in ons land.

Gelukkig ontstond er langzaam een bewustwording in Nederland dat de bever (en later ook de otter) weer terug zouden moeten keren in ons land. In 1988 werd in ons land een herintroductieproject voor de bever in gang gezet. In de periode 1988-1991 werden beverparen in de Biesbosch uitgezet, die afkomstig waren uit het Elbe-gebied in de voormalige DDR. Na deze succesvolle herintroductie zijn in 1994 ook bevers uitgezet in het natuurgebied Gelderse Poort in Gelderland.

Dierenarts Henk Luten van ons dierenpark heeft actief aan dit project meegewerkt door alle Oost-Duitse bevers van tevoren aan een preventief medisch onderzoek te onderwerpen en van een zender te voorzien. Henk Luten is namelijk ook de vaste dierenarts van Wageningen Environmental Research (Alterra). Deze wetenschappelijke organisatie draagt door deskundig en onafhankelijk onderzoek bij aan het realiseren van een kwalitatief hoogwaardige en duurzame groene leefomgeving. De dierenarts herinnert zich hoe vlijmscherp de beitelvormige voortanden van deze knaagdieren zijn: een scalpel is er niets bij! Het zijn sowieso spectaculaire, charismatische knaagdieren. Ze hebben namelijk een kop-romplengte van maar liefst 70 tot 100 centimeter en een gewicht tot wel dertig kilo en zijn daarmee het grootste knaagdier van Europa.

In 2002 was het ook tijd voor de otter om terug te keren in ons land. Eveneens uit Oost-Europa kwamen enkele otterparen naar ons land. Beide projecten - zowel de herintroductie van de bever als van de otter – zijn uitgevoerd door Wageningen Universiteit (Alterra) en hebben allebei onder streng toezicht gestaan van de Dierenexperimentencommissie (DEC). De otters zijn door Henk Luten gechipt en voorzien van een zender. Hierna konden ze worden uitgezet in het natuurgebied de Weerribben-Wieden. Net als bij de bevers het geval was, heeft Burgers’ Zoo wederom het project gefaciliteerd door de operatieruimte belangeloos beschikbaar te stellen en de dieren tijdelijk in Arnhem te stationeren totdat ze in de vrije natuur konden worden uitgezet.

Inmiddels gaat het weer goed met de bever en de otter in Nederland! Eind 2019 werd het totaal aantal bevers in ons land op 3500 dieren geschat. Provincies waar veel bevers verblijven zijn Gelderland, Limburg, Noord-Brabant, Zuid-Holland en Flevoland. In bijna alle provincies van ons land zijn de bevers weer gesignaleerd. In 2020 werd het aantal otters in Nederland op 450 dieren geschat, terwijl dit een jaar eerder nog 360 dieren betrof. Ook de otterpopulatie neemt dus sterkt toe gelukkig. Inmiddels heeft de otter zich over een groot deel van Noord-Oost Nederland verspreid. De dieren verplaatsen zich bovendien makkelijk via sloten en kanalen en deels over het land om hun verspreidingsgebied steeds verder uit te breiden in de nabije toekomst. Ook in dit praktijkvoorbeeld blijkt weer hoe je als dierenpark actief kunt bijdragen aan succesvolle herintroductieprojecten; dit maal zelfs in eigen land!